ปัสสาวะหรือที่เราเรียกกันว่า “ฉี่” เป็นของเสียที่ร่างกายขับออกมา ซึ่งมีสีเหลืองในหลายเฉด ตั้งแต่สีเหลืองอ่อนจนถึงสีเหลืองเข้ม หรือบางครั้งก็ใส การมีสีสันในฉี่เป็นสิ่งที่นักวิทยาศาสตร์และแพทย์รู้จักกันดี แต่คำถามที่ว่าทำไมปัสสาวะถึงเป็นสีเหลืองกลับยังคงเป็นปริศนาแม้จะเป็นเรื่องที่ดูพื้นฐานมาก จนกระทั่งเมื่อต้นปี 2024 นักวิทยาศาสตร์สามารถเปิดเผยคำตอบที่แท้จริงได้
เอนไซม์บิลิรูบินรีดักเตสกับสีเหลืองของปัสสาวะ
นักวิทยาศาสตร์พบว่าเอนไซม์บิลิรูบินรีดักเตส (Bilirubin Reductase) ที่ถูกผลิตจากแบคทีเรียในลำไส้เป็นตัวการสำคัญที่ทำให้ปัสสาวะเป็นสีเหลือง ในอดีตผู้เชี่ยวชาญเข้าใจว่าปัสสาวะมีสีเหลืองเนื่องจากการกำจัดเซลล์เม็ดเลือดแดงเมื่อหมดอายุขัย ร่างกายจะเปลี่ยนเซลล์เหล่านี้เป็นสารบิลิรูบิน (Bilirubin) ซึ่งมีสีส้มเหลือง และส่งไปยังลำไส้ที่มีแบคทีเรียอยู่ จากนั้นแบคทีเรียจะย่อยสลายสารนี้เป็นสารสีเหลืองที่เรียกว่า ยูโรบิลิน (Urobilin) ซึ่งถูกขับออกมากับปัสสาวะ
อย่างไรก็ตาม การค้นพบใหม่ที่เกี่ยวกับเอนไซม์บิลิรูบินรีดักเตสได้ช่วยเปิดเผยรายละเอียดที่มากขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งบทบาทของแบคทีเรียในลำไส้ที่มีส่วนสำคัญในการสร้างสารยูโรบิลิน ซึ่งเป็นตัวการหลักที่ทำให้ปัสสาวะมีสีเหลือง
เปิดประตูสู่ความเข้าใจใหม่เกี่ยวกับระบบขับถ่าย
ถึงแม้ชนิดของแบคทีเรียที่เกี่ยวข้องยังคงเป็นปริศนา การค้นพบนี้เป็นก้าวสำคัญที่จะช่วยให้นักวิทยาศาสตร์เข้าใจกลไกการทำงานของร่างกายได้ดียิ่งขึ้น โดยเฉพาะความสัมพันธ์ระหว่างปัสสาวะ ไต ลำไส้ และแบคทีเรียในลำไส้ ซึ่งมีความสำคัญอย่างมากในการรักษาสุขภาพ การค้นพบนี้ยังเป็นกุญแจสำคัญในการทำความเข้าใจโรคต่าง ๆ เช่น โรคดีซ่านที่ทำให้เกิดอาการตัวเหลือง ตาเหลือง โรคลำไส้อักเสบเรื้อรัง และโรคกระเพาะอาหารอักเสบ
ผลการวิจัย แบคทีเรียในลำไส้กับสุขภาพของปัสสาวะ
นักวิจัยได้ทำการตรวจสอบแบคทีเรียในลำไส้ของผู้ใหญ่สุขภาพดีจำนวน 1,801 คน เพื่อหายีนแบคทีเรียที่ทำให้ปัสสาวะเป็นสีเหลือง พบว่า 99.9% ของคนที่เข้าร่วมการศึกษามีแบคทีเรียในลำไส้ที่มีส่วนในการสร้างสีเหลืองในปัสสาวะ ซึ่งยืนยันได้ว่ากลไกการทำงานของแบคทีเรียในลำไส้มีผลต่อสีของปัสสาวะ
นอกจากนี้ ในผู้ที่เป็นโรคลำไส้อักเสบเรื้อรังและเด็กทารกที่มีอาการดีซ่านบางราย นักวิทยาศาสตร์พบว่าร่างกายของพวกเขาขาดยีนที่เกี่ยวข้องกับแบคทีเรียที่ช่วยเปลี่ยนสารบิลิรูบินให้กลายเป็นสารสีเหลือง ซึ่งอาจเป็นปัจจัยหนึ่งที่ทำให้เกิดปัญหาสุขภาพเหล่านี้
เปลี่ยนความเข้าใจเกี่ยวกับสุขภาพลำไส้และปัสสาวะ
นักวิทยาศาสตร์พบว่าเอนไซม์ที่เกิดจากแบคทีเรียในลำไส้กลุ่ม Firmicutes เป็นส่วนสำคัญที่ทำให้ปัสสาวะเป็นสีเหลือง แม้จะยังไม่สามารถระบุสายพันธุ์ของแบคทีเรียที่เกี่ยวข้องได้อย่างชัดเจน แต่การค้นพบนี้เป็นการเปิดประตูสู่ความเข้าใจใหม่เกี่ยวกับกลไกการทำงานของร่างกายที่ซับซ้อน โดยเฉพาะอย่างยิ่งในการเชื่อมโยงระบบขับถ่ายกับสุขภาพลำไส้
สรุปท้ายบทความ ทำไมปัสสาวะต้องเป็นสีเหลือง
ค้นพบบทบาทของเอนไซม์บิลิรูบินรีดักเตสและแบคทีเรียในลำไส้ในการสร้างสีเหลืองของปัสสาวะช่วยให้เรามีความเข้าใจมากขึ้นเกี่ยวกับระบบขับถ่ายและสุขภาพลำไส้ การวิจัยนี้ไม่เพียงแต่ช่วยไขความกระจ่างในเรื่องที่เคยเป็นปริศนา แต่ยังเปิดทางให้กับการพัฒนาองค์ความรู้ทางการแพทย์ที่สามารถนำไปใช้ในการรักษาและป้องกันโรคที่เกี่ยวข้องกับลำไส้และระบบขับถ่ายได้ในอนาคต
